Gdy myślimy o towarach niebezpiecznych, pierwsze, co przychodzi nam do głowy, to obraz cysterny z benzyną na stacji paliw. Jednak świat transportu niebezpiecznych materiałów jest znacznie szerszy i obejmuje wiele substancji, które codziennie trafiają do sklepów, są wykorzystywane jako paliwo do produkcji energii elektrycznej czy służą do wytwarzania rozmaitych dóbr na całym świecie.
Po licznych wypadkach transportowych z udziałem niebezpiecznych materiałów, kraje świata wprowadziły system prostych i jednoznacznych oznaczeń tych transportów. Właśnie temu zagadnieniu poświęcamy ten artykuł, wyjaśniając, czym są numery UN, co oznaczają i jak zapewniają bezpieczny transport niebezpiecznych towarów na drogach międzynarodowych.
Towary niebezpieczne i ich klasyfikacja
Aby zrozumieć, czym jest numer UN, najpierw wyjaśnijmy, czym są towary niebezpieczne. Są to substancje lub przedmioty, których transport może stanowić bezpośrednie zagrożenie ze względu na ich właściwości chemiczne bądź fizyczne. Te towary podzielono na dziewięć klas:
Klasa 1:
Substancje wybuchowe i artykuły zawierające materiały wybuchowe. Są to na przykład fajerwerki i materiały wybuchowe.
Klasa 2:
Gazy, takie jak aerozole, dwutlenek węgla, gaśnice itp..
Klasa 3:
Ciecze łatwopalne, takie jak kleje, benzyna, perfumy itp.
Klasa 4.1:
Łatwopalne substancje stałe, substancje samoreaktywne i odczulone substancje stałe, takie jak podpałki i proszki metali.
Klasa 4.2:
Substancje podatne na samozapłon, takie jak tłuste szmaty.
Klasa 4.3:
Substancje, które w kontakcie z wodą wydzielają gazy palne. Są to na przykład baterie wapniowe i sodowe.
Klasa 5.1:
Substancje łatwopalne (utleniające), takie jak nawozy.
Klasa 5.2:
Nadtlenki organiczne, takie jak kleje dwuskładnikowe.
Klasa 6.1:
Substancje toksyczne, takie jak pestycydy i środki dezynfekujące.
Klasa 6.2:
Substancje zakaźne, takie jak próbki laboratoryjne i patogeny.
Klasa 7:
Substancje promieniotwórcze, takie jak zegarki z prętów paliwa jądrowego i tym podobne.
Klasa 8:
Substancje żrące, takie jak kwasy, zasady oraz baterie.
Klasa 9:
Różne substancje niebezpieczne, takie jak ciekły metal, azbest i inne.
Numer UN: Klucz do bezpieczeństwa
Numer UN, nadawany przez Komitet Centralny Organizacji Narodów Zjednoczonych, jest czterocyfrowym kodem identyfikującym daną klasę materiałów niebezpiecznych. Można go znaleźć na pomarańczowej tablicy z przodu pojazdu transportującego takie towary, umieszczonym w dolnej części tablicy. Na przykład, numer UN 1203 oznacza benzynę.
Górna część tablicy zawiera również liczbę zagrożenia. Na przykład liczba 33 oznacza wysoce łatwopalną ciecz o temperaturze zapłonu poniżej 23°C, co jest ważną informacją w razie problemów podczas transportu.
Umowa ADR
Z numerem UN ściśle związana jest międzynarodowa umowa ADR, zawarta w Genewie w 1957 roku. W polskim tłumaczeniu brzmi ona „Umowa Europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych”. Każdy kierowca transportujący takie towary musi posiadać ważny dokument ADR, który należy odnawiać co pięć lat.
Znaczenie numeru UN
Numer UN jest kluczowy nie tylko dla kierowców, ale także dla magazynierów, przewoźników, spedytorów i służb ratunkowych. Dzięki niemu można szybko rozpoznać rodzaj substancji niebezpiecznej i wprowadzić odpowiednie procedury bezpieczeństwa. Oznaczenie pojazdów i przesyłek numerem UN umożliwia szybkie wdrożenie planu ratunkowego w przypadku wypadku, co jest niezwykle ważne dla ochrony ludzi i środowiska.
Karta charakterystyki MSDS
Numer UN znajduje się również w karcie charakterystyki MSDS, która jest obowiązkowym dokumentem przy przewozie towarów niebezpiecznych. Karta ta zawiera szczegółowy opis zagrożeń związanych z transportowaną substancją oraz procedury postępowania w przypadku awarii.
Dlaczego numer UN jest taki ważny?
Numer UN to nie tylko zestaw cyfr, ale narzędzie, które ratuje życie i środowisko. Dzięki niemu, wszyscy zaangażowani w transport towarów niebezpiecznych mogą działać szybko i skutecznie w razie zagrożenia. Każdy z nas powinien znać jego znaczenie i doceniać rolę, jaką odgrywa w zapewnieniu bezpieczeństwa na drogach międzynarodowych.
Źródło: Numer UN [dostęp: 18.07.2024].