Transport lotniczy jest jednym z ważniejszych środków transportu. Samoloty mogą pokonywać duże odległości w krótkim czasie. Transport lotniczy jest najczęściej wykorzystywany do przewozu ładunku, który wymaga szybkiego przetransportowania jak leki, produkty łatwo psujące, wartościowe, sprzęty elektroniczne, produkty z branży samochodowej i lotniczej
Rodzaje transportu lotniczego
Transport lotniczy dzieli się na rodzaje:
- lotnictwo cywilne, w który skład wchodzi: lotnictwo sportowe (np. szybowce), General Aviation (prywatne samoloty) oraz lotnictwo transportowe (transport pasażerów jak i ładunków),
- lotnictwo wojskowe, służy do przewożenia osób pełniących ważne funkcje w państwie np. w Polsce Prezydent RP, premier,
- transportu pomocy humanitarnej i jako element obrony państwa.
Ładunki w transporcie lotniczym
W transporcie lotniczym wykorzystuje się palety i kontenery jako jednostka ładunkowa. Zaprojektowane są tak, aby pasowały do każdego kadłuba samolotu. Jednostka, jaką oznaczamy w transporcie lotniczym to ULD (Unit Load Devices), mają one za zadanie wypełnić całą powierzchnię samolotu podczas załadunku.
Największe lotniska cargo w Polsce
W Polsce wyróżniamy 5 największych lotnisk cargo. Największym Portem Lotniczym jest oczywiście lotnisko im. Fryderyka Chopina w Warszawie. W 2022 roku zostało odprawionych ponad 111 000 tys. ton towarów. Drugim co do wielkości lotniska jest Port Lotniczy Rzeszów-Jasionka, który w zeszłym roku obsłużył 44,3 mln ton. Trzecie miejsce zajął Port lotniczy Katowice-Pyrzowice z ilością 33,3 mln ton. Następnym co do ilości przewiezionych towarów jest Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy z obsłużonym cargo 9,7 mln. Warty uwagi jest jeszcze Port Lotniczy Wrocław Strachowice z wynikiem 2,1 mln.
Źródło: ULC
Źródło: Shiphub
Zalety i wady transportu lotniczego
Zaczynając od zalet, nie da się ukryć, że jest najszybszym środkiem transportu. Samolot pokonuje duże odległości w krótkim czasie. Lotnictwo daje połączenie na globalny zasięg, z możliwością załadunku w miejscach, gdzie inny środek transportu nie miałby szans na dotarcie. Kradzież i uszkodzenia towaru są mniej prawdopodobne ze względu na kontrolę na lotnisku. Dodatkowo jest uważany za najbezpieczniejszy środek transportu.
Jeśli chodzi o wady, zaliczamy do nich wysoką cenę utrzymania samolotów oraz infrastruktury. Samoloty są uzależnione od warunków atmosferycznych oraz klęsk żywiołowych, przez co loty mogą zostać wstrzymane nawet na kilka dni. Może pojawić się sytuacja, że w danym regionie nie ma dostępnego lotniska, co jest przyczyną wykorzystania innego środka transportu. Kolejnym wyzwaniem ze strony lotnictwa jest emisja gazów cieplarnianych oraz ceny towarów przewożonych samolotem również jest najdroższa, w porównaniu do innych transportów.
Indeks stawek frachtu lotniczego wg wskaźnika The Air Freight Indices (BAI)
Źródło: Transport międzynarodowy wyzwania i rola spedytora w zmieniającym się świecie.
Ostatnie dane z Baltic Exchange Airfreight Index oraz TAC Freight ukazują, że w ostatnim miesiącu 2021 r. koszty przesyłek lotniczych z Szanghaju do Ameryki Północnej osiągnęły bezprecedensowe wartości, dochodząc niemal do 14 dolarów za kilogram, bijąc tym samym dotychczasowe rekordy. Podobne tendencje cenowe zauważono w przewozach z Hongkongu do Europy i USA oraz na trasach przekraczających Atlantyk z Frankfurtu do Ameryki Północnej.
Rola transportu lotniczego w handlu i produkcji
Szybkość i efektywność transportu lotniczego wpływają na czas dostarczenia towarów w dalekie miejsca. Jak każdy inny transport ma swoje wady i zalety, ale jest najszybszą, lecz najdroższą metodą dostarczenia towaru. Transport lotniczy jest ważną gałęzią transportu o zasięgu międzykontynentalnym. Dzięki niemu możemy przewieźć w bardzo krótkim czasie różne materiały wartościowe, towary, które szybko się psują, sprzęty elektroniczne, przesyłki pilne, leki oraz duże przesyłki. Dodatkowo warto wspomnieć, że transport lotniczy może obsługiwać ładunki intermodalne. Nie da się ukryć, że transport lotniczy jest najszybciej rozwijającym się obszarem w transporcie.
Przypisy:
- LOTNISKO CHOPINA: ROK 2022 W LICZBACH, Lotnisko – Chopina, https://www.lotnisko-chopina.pl/pl/aktualnosci-i-wydarzenia/0/1070/szczegoly.html, [dostęp: 15.09.2023].
- Lysionok A., Piechociński J., Walczak J. i inni, Transport międzynarodowy wyzwania i rola spedytora w zmieniającym się świecie, [dostęp: 15.09.2023].