Czy wiesz, dlaczego ponad 90% towarów na świecie jest transportowana drogą morską? Jeden z największych kontenerowców Super Post Panamax – MSC Gulson, który posiada pojemność 23 756 TEU. Aby przewieźć, tę ilość ładunku transportem drogowym potrzebne jest 14 072 pojazdów ciężarowych. Wyobrażasz sobie ponad 14 tysięcy takich pojazdów ustawionych jeden za drugim? W cyklu blog spedytora poznasz rolę i znaczenie transportu morskiego, jego wady i zalety oraz cechy wyróżniające go na tle innych środków transportu.
Czym jest transport morski i jakie są jego początki?
W tym artykule nie będziemy zagłębiać się w historię cywilizacji, ale musisz wiedzieć, że pierwszymi żeglarzami, którzy korzystając z zaawansowanych technologii (jak na tamte czasy) był Fenicjanie. Konstruowali większe statki, które umożliwiały im rozwój handlu i transport towarów na Morzu Śródziemnym i Atlantyku.
Hasło “transport morski” to nic innego, jak sposób przewożenia dużych ilości ładunków przez statki towarowe. Jednak z pomocą kontenerów morskich, ładunki zaczęto przewozić w drugiej połowie lat 50. XX wieku. Dziś nie wyobrażamy sobie transportu morskiego bez wykorzystania kontenerów. Przewozi się w nich najróżniejsze towary od mikroprocesorów po luksusowe samochody. Powód tego jest prosty, transport drogą morską jest nadal najbardziej efektywnym środkiem transportu i relatywnie bezpieczną metodą ze względu na możliwość transportu dużych ładunków, co wpływa na optymalizację kosztów.
To właśnie drogą morską przewozi się największa ilość ładunków światowego handlu, zachowanie płynności na szlakach morskich jest niezbędne dla zachowania światowych łańcuchów dostaw
Transport morski dzieli się na trzy rodzaje:
- krajowy,
- przybrzeżny,
- międzynarodowy.
Polska dysponuje czterema portami morskimi, które znajdują się w Gdańsku, Szczecinie, Gdyni, Świnoujściu. Gdańsk aktualnie prowadzi pod względem przeładunków, osiągając przeładunek na poziomie 68 220 ton. Porty w Gdyni i Szczecinie-Świnoujściu osiągnęły odpowiednio 28 197 ton i 36 810 ton. Dominującym typem ładunków była drobnica (42,2%), za nią paliwa płynne (26,5%) i węgiel z koksem (15,7%). Transport intermodalny zanotował spadek, ale w pierwszej połowie 2023 roku Port Gdański zwiększył przeładunek o 36% w porównaniu do poprzedniego roku, awansując na 8. miejsce w Europie.
Co przewozimy transportem morskim?
Transportem morskim możemy przewieźć różne towary, takie jak ropa naftowa, gaz ziemny, kontenery z produktami, maszyny, samochody i wiele innych towarów sypkich. Dużą zaletą jest możliwość transportowania ładunków o bardzo dużych rozmiarach oraz wadze, które zwykłą drogą byłoby niemożliwe.
Jakie są statki towarowe?
Do przewożenia różnego rodzaju ładunku, potrzebne są również konkretne statki. Do najważniejszych jednostek należą:
- kontenerowce: na tego typu statkach umieszcza się ładunek w jednostkach skonteneryzowanych do przewożenia bardzo dużej ilości towaru,
- masowce: wykorzystywany jest do ładunków sypkich, jak zboża, czy cement oraz materiały płynne,
- gazowce: przewożą różnego rodzaju gazy, np. LNG,
- drobnicowce: takim statkiem możemy przewieźć towar liczony w sztukach, który jest zapakowany na przykład w skrzynie lub beczki,
- tankowce: służą do przewozu płynnych substancji chemicznych, np. paliw, ropy naftowej, itp.
Co to jest TEU?
TEU, skrót od ang. „Twenty-foot Equivalent Unit”, to standardowa jednostka miary wykorzystywana do opisania pojemności statku lub portu, kluczowa dla branży transportu intermodalnego. Umożliwia ona ocenę i porównanie pojemności różnorodnych środków transportu w ramach systemu intermodalnego, w tym statków kontenerowych, samolotów, barek i pojazdów ciężarowych, usprawniając planowanie logistyczne.
Rodzaje kontenerów
Wśród standardowych rodzajów kontenerów, najczęściej spotykane są:
- 20’ Standard,
- 40’ Standard,
- oraz 40’ High Cube.
Kontenery wyposażone są w funkcjonalne elementy, takie jak drzwi na jednym z końców, podłoga wykonana z wytrzymałej sklejki oraz systemy wentylacyjne zapewniające odpowiednią cyrkulację powietrza. Wyróżniamy następujące kontenery:
- z otwartym dachem dla ładunków przekraczających wysokość standardowego kontenera i ładowanych od góry,
- kontenery o bokach otwartych, umożliwiając ładunek na całej długości kontenera,
- izotermiczne dla wrażliwych na temperaturę ładunków,
- do ładunków suchych masowych,
- płytowe (platform) i typu płytowego dla ładunków o specjalnych wymaganiach,
- zbiornikowe do przewozu towarów płynnych, półpłynnych i gazów,
- specjalistyczne, np. dla zwierząt, samochody, itp.
- lotnicze.
Blog spedytora: Zalety i wady transportu morskiego
Jak już wspomniałam wcześniej, zaletą transportu morskiego jest duża pojemność statków, dzięki czemu można przewieźć dużą ilość towaru za jednym razem. Kolejnym plusem transportu jest zmniejszenie kosztów dostawy. Wybierając, ten rodzaj transportu wpływa się również na zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza w porównaniu z innymi środkami transportu. Nie możemy zapomnieć, ze statkami możemy dotrzeć do wielu miejsc na świecie.
Znajdą się również wady takiego transportu i jest to czas. Przez wolne poruszanie się statków, dostarczenie towaru może trwać od kilku do kilkunastu tygodni. Np. Transport kontenera morskim szlakiem z Szanghaju do Gdańska zajmuje około 30-33 dni. W kontraście przewóz kolejowy na tej samej trasie z Chin do Polski jest znacznie szybszy, trwając zwykle między 9 a 14 dni. Wpływa to, na dostarczany towar i jest uzależnione od pogody, co może spowodować opóźnienie w realizacji zamówienia. Transport morski wpływa również na emisję gazów cieplarnianych i jest źródłem zanieczyszczenia morza. Dodatkowo nie mamy możliwości pełnego śledzenia przesyłek, jak drogą lądową.
Wyzwania transportu morskiego – blog spedytora, podsumowanie
Transport morski jest jednym z istotnych elementów gospodarki handlowej. W Polsce mamy dostępne cztery porty morskie, które zlokalizowane są w Gdańsku, Szczecinie, Gdyni oraz Świnoujściu. Najważniejsze zalety transportu morskiego to duża pojemność statków i zmniejszenie kosztów dostawy, które pozwalają na efektywną logistykę. Nie można zapomnieć, że ma to swoje wady jak dłuższy czas dostawy i wpływ na środowisko.
Transportem morskim możemy przewieźć wiele towarów, zaczynając od ropy naftowej, kontenerów z produktami, różnego rodzaju maszyny, samochody i wiele innych towarów sypkich. Statki najczęściej wykorzystywane do transportu drogą morską to: kontenerowce, masowce, gazowce, drobnicowce i tankowce. Jednak jak każda branża transport morski nadal musi dążyć do doskonalenia swojej technologii, aby ograniczyć negatywny wpływ na środowisko.
Blog spedytora – przeczytaj nasz kolejny wpis na blogu o Sytuacji na Morzu Czerwonym.
Przypisy:
Majowicz A., Wolak M., Izydorek vel Zydorek M., Transport intermodalny na Nowym Jedwabnym Szlaku. Analiza potencjału, bariery i szanse. [dostęp: 17.01.2023].
Shiphub, Jak długo płynie statek z Chin?, [dostęp: 17.01.2023].