Przewóz towarów niebezpiecznych to odpowiedzialne zadanie, które wymaga nie tylko specjalistycznej wiedzy, ale także przestrzegania konkretnych regulacji. Jakie są najważniejsze zasady, które powinien znać i stosować każdy przewoźnik?
Zrozumienie Umowy ADR: znajomość przepisów zawartych w Umowie ADR jest kluczowa. Dotyczy ona międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych i stanowi podstawę bezpiecznego transportu.
Przewóz towarów niebezpiecznych – system regulacji
Przewożone towary niebezpieczne muszą dbać o przestrzeganie przepisów dotyczących:
- Dokumentacji: przewożenie towarów niebezpiecznych wymaga odpowiedniej dokumentacji, która potwierdza, że przewoźnik zdaje sobie sprawę z rodzaju przewożonego towaru i potrafi go właściwie zabezpieczyć.
- Oznakowania i wyposażenia: pojazdy przewożące towary niebezpieczne muszą być odpowiednio oznakowane, by inni uczestnicy ruchu byli świadomi potencjalnego ryzyka. Warto również zwrócić uwagę na odpowiednie wyposażenie pojazdu, które może być niezbędne w przypadku awarii lub wypadku.
- Przeszkolenia personelu: kierowcy oraz wszyscy zaangażowani w proces przewozu towarów niebezpiecznych muszą być odpowiednio przeszkoleni. Ich wiedza i umiejętności mogą być kluczowe w sytuacjach kryzysowych.
- Ochrony towarów: przewożone towary powinny być odpowiednio zabezpieczone przed uszkodzeniem, a także przed dostępem osób niepowołanych.
- Prawidłowego załadunku i rozładunku: towary niebezpieczne wymagają szczególnej uwagi podczas załadunku i rozładunku, by unikać potencjalnych wypadków czy wycieków.
- Konstrukcji pojazdów: nie każdy pojazd nadaje się do przewożenia towarów niebezpiecznych. Pojazdy muszą spełniać odpowiednie wymagania oraz być regularnie kontrolowane i serwisowane.
- Oznakowania pojazdu: przewoźnicy muszą pamiętać o dwóch pomarańczowych tablicach, które oznaczają, że w pojeździe znajdują się towary niebezpieczne. Jedna z nich jest montowana z przodu, a druga z tyłu pojazdu. Umieszczone pionowo, informują innych uczestników ruchu o specyfice przewożonego ładunku.
Materiały niebezpieczne mają wyznaczoną specjalną ścieżkę, aby móc przewozić taki towar ze względu na bezpieczeństwo:
Umowa ADR ulega aktualizacji co dwa lata w nieparzystych latach kalendarzowych. Składa się z dokumentu głównego oraz dwóch dodatków, oznaczonych jako A i B, które stanowią integralną część umowy. W treści dokumentu głównego precyzowane są relacje prawne między krajami uczestniczącymi. Natomiast załączniki zawierają przepisy dotyczące szeroko zakrojonych warunków transportu poszczególnych substancji niebezpiecznych w międzynarodowym transporcie drogowym. O klasyfikacji towarów niebezpiecznych przeczytasz w osobnym artykule: Towary niebezpieczne – wprowadzenie
Tablica barwy pomarańczowej, używana do oznaczania przewożonych towarów niebezpiecznych. Tablica może być przedstawiona w dwóch wersjach: gładkiej – bez jakichkolwiek numerów oraz z konkretnymi numeracjami.
Dwa numery, które mogą się pojawić na tablicy, mają kluczowe znaczenie:
- Numer znajdujący się w górnej części tablicy to tzw. numer rozpoznawczy zagrożenia. Składa się on z kilku cyfr i wskazuje na specyficzne zagrożenia związane z przewożonym ładunkiem.
- W dolnej części tablicy umieszczony jest numer UN, który wskazuje na konkretną substancję lub mieszaninę substancji niebezpiecznych.
By lepiej zrozumieć, jakie informacje przekazują nam te numery, warto przyjrzeć się kilku przykładom:
33 – oznacza materiał ciekły łatwo zapalny (z temperaturą zapłonu poniżej 23°C).
23 – wskazuje na gaz palny.
źródło: https://www.ebay.pl/
Tablice pomarańczowe służą jako wskazówka dla innych uczestników ruchu oraz służb ratunkowych co do charakteru ładunku przewożonego w pojeździe.
Pierwszy aspekt, na który warto zwrócić uwagę, to konkretny wygląd tablicy. Tło ma barwę pomarańczową. Liczby i obrzeże – czarne, o grubości 1,5 cm. Są to numery UN, które służą do identyfikacji rodzaju materiału lub przedmiotu. Ich pochodzenie opiera się na „Przepisach modelowych ONZ”.
Najczęściej spotykane tablice mają rozmiar 30 cm x 40 cm. Jednakże w niektórych sytuacjach, zwłaszcza gdy wymagane jest dostosowanie się do specyfikacji danego pojazdu, dopuszcza się użycie mniejszych tablic o wymiarach 30 cm x 12 cm z obrzeżem o grubości 1 cm.
Wspomniane wcześniej tablice z numerami UN umieszczane są na pojazdach przewożących towary niebezpieczne w cysternach. W sytuacji, gdy cysterna przewozi tylko jeden rodzaj takiego towaru, wystarczają dwie takie tablice – jedna umieszczona z przodu pojazdu, a druga z tyłu.
Natomiast tablice bez numerów, nazywane również tablicami gładkimi, stosuje się w sytuacjach, gdy towary niebezpieczne przewożone są w opakowaniach.
W przypadku bardziej skomplikowanych jednostek transportowych, takich jak cysterny wielokomorowe przewożące różnorodne towary niebezpieczne, wymagania stają się bardziej szczegółowe. Po bokach cysterny, na wysokości komór, umieszcza się tablice z numerami odpowiadającymi towarom wewnątrz komór. Dodatkowo, na pojeździe muszą znaleźć się tablice pomarańczowe bez numerów, zarówno z przodu, jak i z tyłu.
źródło: https://adrpartner.pl/
Tablice o barwie pomarańczowej na pojazdach sygnalizują przewóz towarów niebezpiecznych. W przypadku przewożenia UN 1965, mówimy o Mieszaninie Węglowodorów Gazowych Skroplonych, inaczej znanym jako gaz palny (LPG), który transportowany jest w specjalnych cysternach.
Towary niebezpieczne: wymagane dokumenty
Przewoźnik powinien dostarczyć kierowcy odpowiednią dokumentację oraz wyposażenie zgodne z instrukcjami pisemnymi. Do tego powinny być dołączone gaśnice w wymaganej ilości i odpowiednim rodzaju.
Kierowca transportujący towary niebezpieczne, które wymagają oznakowania pojazdu tablicami o barwie pomarańczowej, powinien posiadać następującą dokumentację:
Dokumentacja:
- Dokument przewozowy / CMR lub list przewozowy zgodny z ADR: jest to podstawowy dokument, który potwierdza szczegóły przewozu. Ważne jest, aby wszystkie informacje były precyzyjne i zgodne z rzeczywistością. Na dokumencie przewozowym powinno znaleźć się między innymi: numer UN przewożonego materiału, poprzedzony literami „UN”, prawidłowa nazwa przewozowa, informacje o grupie pakowania, ilości i rodzaju przesyłki, a także o ograniczeniach dotyczących przewozu przez tunele. Dane kontaktowe nadawcy, odbiorcy oraz kierowcy są również niezbędne.
- Instrukcje pisemne dla kierowcy: zanim przewóz zostanie zainicjowany, kierowca powinien otrzymać dokładne instrukcje pisemne. Te instrukcje powinny być zgodne z Umową ADR i zawierać wszelkie niezbędne informacje dotyczące bezpiecznego przewozu towarów. To kluczowy dokument, który zapewnia, że kierowca wie, jak postępować w różnych sytuacjach.
- Zaświadczenie ADR: ten dokument jest dowodem na to, że kierowca przeszedł odpowiednie szkolenie i zdał egzamin z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych. Tylko osoby z takim zaświadczeniem mogą przewozić tego typu ładunki.
- Wyposażenie pojazdu: przewoźnik ma obowiązek zaopatrzyć kierowcę nie tylko w odpowiednią dokumentację, ale również w odpowiednie wyposażenie. To obejmuje, między innymi, gaśnice odpowiedniego typu i w odpowiedniej ilości.
Kierowanie pojazdem przewożącym towary niebezpieczne wymaga specjalistycznego przygotowania i odpowiednich uprawnień. W związku z tym kierowcy zobowiązani są do odbycia konkretnych kursów, które przygotowują ich do tego odpowiedzialnego zadania.
Rodzaje kursów dla kierowców przewożących towary niebezpieczne:
- Kurs podstawowy: dotyczy przewozu towarów niebezpiecznych w sztukach przesyłki oraz luzem.
- Kurs specjalistyczny (cysterny): przeznaczony dla kierowców przewożących towary niebezpieczne w cysternach.
- Kurs specjalistyczny (materiały promieniotwórcze): skoncentrowany na przewozie towarów niebezpiecznych klasy 7.
- Kurs specjalistyczny (materiały i przedmioty wybuchowe): dedykowany przewozowi towarów niebezpiecznych klasy 1.
- Kurs dla przewozu w cysternach oraz materiałów wybuchowych klasy 1.
Dodatkowo, istotne jest także świadectwo dopuszczenia pojazdu do przewozu pewnych kategorii towarów niebezpiecznych. Jest to tak zwane świadectwo z czerwonym paskiem.
Pojazdy, które mają przewozić towary niebezpieczne w cysternach, muszą być odpowiednio przygotowane i spełniać określone standardy. Dlatego konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich badań i procedur. Na ich podstawie, Transportowy Dozór Techniczny wydaje świadectwo dopuszczenia. Ważność tego dokumentu to 12 miesięcy, jednak istnieje możliwość jego przedłużenia.
Kiedy mówimy o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych w dużych kontenerach, które następnie są przeznaczone do przewozu morskiego, niezbędne jest posiadanie certyfikatu pakowania kontenera lub pojazdu. Ten dokument musi być dołączony do dokumentu przewozowego.
Nie można zapomnieć także o ważnym dokumencie, jakim jest dokument ze zdjęciem kierowcy, potwierdzającym jego tożsamość i uprawnienia.